၁.၁.၂

အကြိုလေ့လာချက်

လူများစုနှင့် လူနည်းစုအကြား ကွာခြားမှုအချို့မှာ မည်သည့်အရာများ ဖြစ်နိုင်သနည်း။

လူသားတစ်ဦး၏ ပင်ကိုယ်စရိုက်လက္ခဏာများကို တိုင်းရင်းသားဖြစ်ခြင်းနှင့် ဌာနေတိုင်းရင်းသားဖြစ်ခြင်း၊ ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု၊ တရားဝင်နိုင်ငံသားဖြစ်မှု၊ စွမ်းရည်၊ လိင်စိတ်တိမ်းညွတ်မှု၊ ကိုယ်ပိုင်လိင်ဝိသေသခံယူချက်နှင့် ကိုယ်ပိုင်လိင်ဝိသေသလက္ခဏာ ဖော်ပြချက်စသည့် အမျိုးအစား​အရ ခွဲခြားသတ်မှတ်နိုင်ပါသည်။ ထိုကဲ့သို့ ခွဲခြားသတ်မှတ်​လိုက်သည့်အခါ အမျိုးအစားတစ်ခုချင်းစီအတွက် ပင်ကိုယ်​စရိုက်လက္ခဏာ တူညီသူများကို ပေါင်းစည်းထားသည့် လူမျိုးစုများ ဖြစ်ပေါ်လာကြပါသည်။ ဥပမာဆိုရသော် တိုင်းရင်းသားဖြစ်တည်မှု ခံယူချက်ပေါ် အခြေခံ၍ လူမျိုးစု​အမျိုးမျိုး ထွက်ပေါ်လာနိုင်ပါသည်။

လူများစုနှင့် လူနည်းစုဟူသည် သမိုင်းတစ်လျှောက်တစ်ခုသော ခေတ်ကာလ၊ တစ်ခုသော နေရာဒေသမှ ပင်ကိုယ်စရိုက်​လက္ခဏာအခြေပြု လူမျိုးစုတို့၏ မတူညီသော လူဦးရေ​ပမာဏကို ရည်ညွှန်းခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ လူများစုဆိုသည်မှာ ပင်ကိုယ်စရိုက်လက္ခဏာ အမျိုးအစားတစ်ခုအရ လူထု​တစ်ရပ်လုံးတွင် အခြားသော ပင်ကိုယ်စရိုက်လက္ခဏာအခြေပြု လူမျိုးစုများထက် ပါဝင်သူဦးရေ ပို၍များပြားသော ပင်ကိုယ်​စရိုက်လက္ခဏာအခြေပြု လူမျိုးစုကို ဆိုလိုပါသည်။ လူနည်းစုသည် လူများစုထက် ပါဝင်သူဦးရေနည်းသော ပင်ကိုယ်စရိုက်လက္ခဏာအခြေပြု လူမျိုးစုကို ဆိုလိုပါသည်။ အဆိုပါ ပင်ကိုယ်စရိုက်လက္ခဏာအမျိုးအစား အောက်၌ပင် လူများစုနှင့် လူဦးရေအရ နှိုင်းစာကြည့်ပါက လူနည်းစု​ဖြစ်နေသော လူမျိုးစုအမျိုးမျိုး ရှိနေနိုင်ပါသေးသည်။ ဥပမာဆိုရသော် တိုင်းရင်းသား လူများစုတစ်စုနှင့် မြောက်မြား​လှစွာသော တိုင်းရင်းသား လူနည်းစုများ ရှိနေနိုင်ပါသည်။

လူနည်းစုအဖြစ် မည်သူတို့ကို သတ်မှတ်၍ရနိုင်သည်ဟူသော အကြွင်းမဲ့မှန်ကန်သည့် အဓိပ္ပာယ်သတ်မှတ်ချက်မျိုး မရှိသေးသော်လည်း ကုလသမဂ္ဂအဆိုအရမူ ဘုံတူညီသည့် လက္ခဏာရပ်များဖြင့် သတ်မှတ်လေ့ရှိပါသည်။ ယေဘုယျအားဖြင့် လူနည်းစုတစ်စုသည် -

(က) လူမှုအသိုက်အဝန်းတစ်ခု သို့မဟုတ် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံရှိ လူများစုထက် ပါဝင်သူဦးရေ နည်းနေခြင်း။

(ခ) လူမှုအသိုက်အဝန်းတစ်ခု သို့မဟုတ် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတွင် လွှမ်းမိုးကြီးစိုးနိုင်ခြင်းမရှိသည့်အလျောက် ထိခိုက်​လွယ်ခြင်း သို့မဟုတ် ဖယ်ကြဉ်ချန်လှပ်ခံရနိုင်ခြေ​ရှိနေခြင်း။

(ဂ) လူဦးရေအတွင်းရှိ အခြားသူများနှင့် ကွဲပြားခြားနားသော ထင်ရှားပြတ်သားသည့် တူညီပင်ကိုယ်စရိုက်​လက္ခဏာများ ပိုင်ဆိုင်ထားခြင်းနှင့်

(ဃ) လူနည်းစုအတွင်း သူတို့၏ ဘုံလူနေမှုဘ၀ပုံစံကို တည်တံ့ခိုင်မြဲအောင် ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် မြှင့်တင်ပေးရန် အလို့ငှာ သွေးစည်းညီညွတ်မှု ရှိကြခြင်းတို့ ဖြစ်ပါသည်။

လူမျိုးစုတစ်စုအနေဖြင့် လူမှုအသိုက်အဝန်းအဆင့်တွင် လူများစု​ဖြစ်နိုင်ပြီး နိုင်ငံအဆင့်တွင် လူနည်းစု ဖြစ်သွားနိုင်ပါသည်။ ထိုနည်းတူစွာ ဆန့်ကျင်ဘက်အနေဖြင့် လူမှုအသိုက်အဝန်း​အဆင့်တွင် လူနည်းစုဖြစ်နေသော်လည်း နိုင်ငံအဆင့်တွင် လူများစုဖြစ်နေသော လူမျိုးစုများလည်း ရှိနိုင်ပါသည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေးဥပဒေတွင်ကား လူမှုအသိုက်အဝန်းအဆင့်ထက် နိုင်ငံအဆင့်ကို ပို၍ ဦးစားပေးတတ်ကြပါသည်။

အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ လူများစုသည် လူနည်းစု​ဖြစ်သွားနိုင်သလို လူနည်းစုသည်လည်း လူများစု ဖြစ်သွားနိုင်​ပါသည်။ လူတစ်ဦးတစ်ယောက်အနေဖြင့် တစ်ခုသောဒေသ၌ နေထိုင်စဉ် လူများစုတွင် ပါဝင်နေနိုင်ပြီး အခြားနေရာဒေသသို့ ပြောင်းရွှေ့သွားသောအခါ လူနည်းစုအဆင့်သို့ ရွှေ့လျောသွားနိုင်ပါသည်။ သို့ဖြစ်၍ လူများစုနှင့် လူနည်းစု အဆင့်အတန်းကို စိစစ်သုံးသပ်ရာတွင် နေရာဒေသနှင့် အချိန်ကာလကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် အရေးကြီးပါသည်။